Co powoduje raka w diecie i jakie są czynniki rakotwórcze? Oto najbardziej szkodliwe jedzenie

Co powoduje raka? Rakotwórcze produkty i czynniki w diecie

Rośnie liczba ludzi co roku umierających w Polsce na nowotwory. Co powoduje raka i zwiększa ryzyko zachorowania? W naszej diecie znajdują się liczne produkty i czynniki rakotwórcze. Oto czego warto unikać, by zmniejszyć ryzyko zachorowania. Które jedzenie jest rakotwórcze?

Polska ma jeden z najwyższych wskaźników umieralności z powodu raka wśród krajów OECD. Jak wynika z raportu „Health at a Glance 2021”, w naszym kraju chorują średnio 267 osoby na 100 tys. mieszkańców. Co więcej, rak był drugą najczęstszą przyczyną zgonów w krajach OECD po chorobach układu krążenia. Stanowił aż 24 proc. wszystkich zgonów w 2019 roku. Co powoduje raka w diecie?

W wielu przypadkach zachorowanie to po prostu loteria i kwestia genów. Portal Zwrotnikraka.pl podkreśla, że nie ma jednej odpowiedzi na przyczynę raka, ponieważ istnieje wiele typów nowotworów. Można jednak zmniejszyć ryzyko zachorowania, wiedząc co powoduje raka i zmieniając swoje nawyki żywieniowe. Poradnik Zdrowie zwraca uwagę, że blisko 30% nowotworów wynika ze złej diety, a 40% nowotworów złośliwych to efekt złych nawyków żywieniowych.

W wielu przypadkach głównym czynnikiem powstawania nowotworu jest jednak uszkodzenie komórek. Choć wydaje się to dziwne – wszyscy nosimy w sobie raka. Nowotwór występuje wtedy, gdy komórki w naszym ciele zaczynają zachowywać się inaczej niż zwykle – rosną, mnożą się i niekontrolowanie rozprzestrzeniają się.Grupa komórek nagle przestaje współpracować z organizmem i rozpoczyna bunt – wyjaśnia portal Zwrotnikraka.pl

Co powoduje raka? Rakotwórcze produkty

Nie oszukujmy się, nie da się wyeliminować wszystkich czynników rakotwórczych ze swojego życia. Warto jednak widzieć co powoduje raka i gdzie znajdują się związki kancerogenne, powodujące zmiany nowotworowe i zwiększające ryzyko zachorowania. Są to przede wszystkim alkohol, sól, żywność wysokoprzetworzona i czerwone mięso. Na kancerogenność wpływa również sposób przygotowania i przechowywania posiłków. Przypuszcza się, że nawet do 60 proc. nowotworów związanych jest z dietą i trybem życia.

Rakotwórcza żywność zawiera groźne substancje takie jak m.in. pestycydy, antybiotyki, metale ciężkie, dioksyny, kantaksyny, bisfenol A i aflatoksyny. Osoby często spożywające żywność konserwowaną lub wędzoną (warzywa, produkty mięsne), ze względu na azotany i azotyny przekształcające się w organiźmie do nitroazotanów) narażone są na raka żołądka i raka jelita grubego.

Zdaniem uczonych dieta przyczyną co najmniej 30 proc. chorób nowotworowych. Na liście spożywczych winowajców znajdują się tłuszcze, zwłaszcza smażone i zjełczałe, sól kuchenna, alkohol, sacharyna, pewne składniki kawy, herbaty czarnej, grzybów jadalnych oraz piwa – pisze Poradnik Zdrowie.

Alkohol i rak

Lampa wina dziennie dla zdrowia? Nie da się określić tzw. „zdrowej i bezpiecznej dawki alkoholu”. Gdy trafia do organizmu, przekształcany jest w aldehyd octowy, czyli związek rakotwórczy. Picie alkoholu zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwór trzustki, przełyku, wątroby lub jelita grubego. Etanol zmienia metabolizm żeńskich hormonów płciowych estrogenow, a więc przesadzanie z alkoholem prowadzi do nowotworu piersi. Ryzyko zachorowania na raka okrężnicy zwiększa się o 25 proc. przy piciu 2 kieliszków wina dziennie lub 1/2 litra piwa w porównaniu do osób niepijących.

Alkohol zmniejsza skuteczność układu odpornościowego “do zwalczania zbuntowanych komórek”. Szczególnie zabójczy jest w połączeniu z otyłością i paleniem papierosów.

Jakie nowotwory powoduje najczęściej alkohol?

Rak przełyku
Rak żołądka
Rak gardła
Rak trzustki
Rak wątroby

Sól i cukier w diecie są rakotwórcze?

Sól powinna być spożywana z umiarem. Chlorek sodu powoduje mikrouszkodzenia błony śluzowej przełyku i żołądka, narażając na nowotwory. Podobnie działają gorące napoje.

Warto ograniczyć także mocno solone produkty spożywcze takie jak m.in. sos sojowy, chipsy, zupki w proszku, gotowe mieszanki przypraw, krakersy, mięso peklowane i słone wędliny.

Nie należy również przesadzać z cukrem. Udowodniono, że jest on paliwem pomagającym nowotworom w rozwoju. Nadmierne spożycie cukru osłabia układ odpornościowy, a do tego cukry dostarczają organizmowi szkodliwych drożdży jelitowych, toksycznych bakterii i grzybów. Groźny dla zdrowia jest m.in. syrop kukurydziany o wysokiej zawartości fruktozy.

Dużo cukru dostarcza organizmowi przetworzona biała mąka. Dodatkowo, powstały w wyniku obróbki chemicznej alloksan jest toksycznym składnikiem, który powoduje cukrzycę.

Czy aspartam i sztuczne słodziki są szkodliwe?

Sztuczne słodziki powodują większe zapotrzebowanie organizmu na “coś słodkiego”. W badaniach udowodniono, że spożywanie aspartamu wiąże się z migrenowymi bólami głowy. Może wpływać na nastrój i energię oraz zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworów mózgu.

Czy mięso jest rakotwórcze?

Nadmiar mięsa w diecie może być zabójczy, ponieważ nadmiar białka zwierzęcego zwiększa stężenie insulinopodobnego czynnika wzrostu. Wpływa na szybkie podziały komórkowe. Najbardziej zaszkodzić mogą nam przetwory mięsne.

Szczególnie rakotwórcze jest mięso przypalone np. z grilla, ponieważ dym powstający w wyniku kontaktu wytopionego tłuszczu z rozgrzanym węglem jest szkodliwy. Osoby często spożywające potrawy grilowane przyswajają węglowodory aromatyczne przyczyniające się do raka żołądka. Niezalecane jest także spożywanie mięsa poddanego dojrzewaniu i fermentacji.

Liczna badania potwierdziły szkodliwość mięsa czerwonego, które zawiera m.in. żelazo hemowe. Naukowcy ostrzegają, że przyczyna się m.in. do raka piersi.

Czy czerwone mięso powoduje raka?

Tak. Potwierdzono, że zwiększa ryzyko nowotworów okrężnicy i odbytu, a wyniki sugerują też nowotwory trzustki, płuc, przełyku, żołądka, prostaty i macicy.

Niektóre źródła podają, że regularne spożywanie mięsa w ilości 100 g dziennie może nawet o 1/3 zwiększyć ryzyko raka jelita grubego, trzustki lub żołądka. Międzynarodowa Agencja ds. Badań nad Rakiem Światowej Organizacji Zdrowia ostrzega, że spożywanie 50 gramów przetworzonego mięsa każdego dnia zwiększa ryzyko raka okrężnicy o 18 proc. To odpowiednik około 4 plastrów boczku lub 1 parówki. Przetwory mięsne takie jak wędliny podwyższają ryzyko zachorowania na raka okrężnicy o ok. 36 proc. przy jedzeniu 100 g dziennie.

Baranina, wołowina, wieprzowina lub dziczyzna, czyli gatunki należące do mięsa czerwonego, zawierają żelazo hemowe odpowiedzialne za powstawanie zmian zapalnych w organizmie. Przy spożywaniu tych gatunków mięsa w komórkach wywoływany jest stres oksydacyjny – czynnik, któremu przypisuje się odpowiedzialność za rozwój nowotworu – wyjaśnia Medonet.pl.

Rakotwórcze fast foody i przetworzona żywność

Fast foody, słone przekąski i słodycze to wręcz proszenie się o nowotwór. Lubicie chipsy? Znajduje się w nich akrylamid, który jest też w papierosach. Wytwarza się również podczas smażenia, przypalania, grillowania i wędzenia. Przyczynia się do uszkodzenia DNA i powodować raka. Szkodliwy jest także popcorn z mikrofalówki, ponieważ procesie obróbki ziaren kukurydzy substancje chemiczne zawarte w opakowaniu ulegają rozkładowi. Tworzy się niebezpieczny związek o nazwie kwas perfluorooktanowy (PFOA). To czynnik rakotwórczy zagrażający wątrobie, osłabiający układ odpornościowy, negatywnie działający na tarczycę i rozregulowujący gospodarkę hormonalną. Udowodniono, że PFOA zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory wątroby, pęcherza, nerek i prostaty.

Spożywanie przypalonych posiłków lub przyrządzanie ich nad otwartym ogniem skutkuje wydzielaniem się policyklicznych, aromatycznych węglowodorów oraz heterocyklicznych, aromatycznych amin – wszystkie są związkami kancerogennymi dla komórek organizmu – podaje  Medonet.pl

Słodkie napoje mają w składzie syrop kukurydziany, powodujący stany zapalne. Co gorsza, kupując napoje w puszkach, sopożywamy rakotwórczy związek – bisfenol A. Mają często w składzie sztuczne aromaty, barwniki i słodziki, które przyczyniają się do nowotworów.

Bisfenol A (BPA) zawierają także pomidory w puszce. Wydziela się w wniku kontaktu pomidorów z puszką, a szczególnie groźne są pomidory ze skórką. Jest bardzo chłonna i może zawierać opryski oraz pestycydy.

Mocno przetworzona żywność, którą poddano obróbkom przmysłowym i zawiera duże ilości soli oraz polepszacze smaku, mocno zwiększa ryzyko zachorowania na raka. Często wystepują w niej zabójcze tłuszcze trans, generujące wolne rodniki, zwiększające ryzyko zachorowania na nowotwory.

Przetwory mięsne takie, jak boczek, kiełbasy, parówki, szynki i inne wędliny są modyfikowane w celu poprawy ich smaku oraz przedłużenia okres przydatności do spożycia. W tym celu głównymi metodami przetwarzania są wędzenie, peklowanie, dodawanie soli i konserwantów – ostrzega rmf24.pl.

Czy ryby są zdrowe?

Nie wszystkie ryby są zdrowe. To ważny składnik diety, jednak ryby hodowlane mogą nam zaszkodzić, gdy jemy je zbyt często. Są karmione antybiotykami, pestycydami i sztucznymi barwnikami (kantaksantyny). Mocno różowy kolor łososia to znak ostrzegawczy. Co więcej, ryby takie jak łosoń i tuńczyk, mają w sobie często dużo metali ciężkich.

Orzeszki ziemne i ziarna zbóż  są kancerogenne?

Okazuje się, że nawet ziarna, pestki i orzechy mogą nam zaszkodzić. Jak wyjaśnia Medonet, podczas przechowywania są często atakowane przez grzyby (na przykład przez Aspergillus flavus). Są zdolne do wytwarzania rakotwórczych związków – aflatoksyn zwiększających ryzyko raka wątroby, jelita grubego lub nerek.

Warzywa i owoce – co powoduje raka?

Warzywa i owoce są zdrowe, a wiele z nich chroni organizm przed nowotworami. Jednak ich pochodzenie i sposób uprawiania mogą sprawić, że skutek będzie odwrotny. Żywność produkowana na terenach zanieczyszczonych ekologicznie może zawierać nitrozoaminy (gromadzą się w warzywach), które przyczyniają się do rozwoju raka układu pokarmowego i moczowego. Użycie pestycydów również zwiększa ryzyko zachorowania na raka.

Warzywa i owoce zbierane w okolicach dróg są przesąknięte metalami ciężkimi (np. kadmem, ołowiem, cezem), więc mogą prowokować nowotwory układu moczowo-płciowego. Kluczowe jest mycie produktów przed zjedzeniem i obranie ich ze skórki.

Równie niebezpieczny jest benzopiren (wywołuje raka żołądka i jelita), który powstaje podczas grillowania oraz wędzenia, a także z przypalonego i wielokrotnie używanego tłuszczu – zwraca uwagę Poradnik Zdrowie.

Należy jeść wyłącznie świeże warzywa i owoce. Dla przykładu, spleśniałe orzechy zawierają aflatoksynę, która może być powodem raka żołądka i wątroby. Unikać należy żywności zmodyfikowanej genetycznie (produkty GMO).

Źródło zdjęcia: