Czarnobyl zostanie miejscem Światowego Dziedzictwa UNESCO? Ukraina oficjalnie rozpoczyna starania o zyskanie tego statusu i musi teraz udowodnić, że część strefy Czarnobylskiej (Strefa Wykluczenia wokół Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej) cechuje się „wybitnymi uniwersalnymi wartościami”.
Katastrofa w Czarnobylu wciąż pobudza wyobraźnię, a Prypeć i okolice elektrowni przyciąga turystów. To właśnie dlatego Ukraina stara się, by Czarnobyl został ogłoszony miejscem Światowego Dziedzictwa UNESCO. Oficjalna propozycja, by część strefy Czarnobylskiej (Strefa Wykluczenia wokół elektrowni jądrowej) stała się światowym dziedzictwem, ma pojawić się w marcu. Liczne źródła podają, że UNESCO raczej nie podejmie decyzji przed 2023 rokiem.
Czarnobyl na liście UNESCO. Spełnia warunki?
Nowy minister kultury Ukrainy Ołeksandr Tkaczenko powiedział, że zona i Prypeć „to jedno z najbardziej emblematycznych miejsc Ukrainy i musi zostać zachowane dla ludzkości”. Czy jednak miejsce katastrofy spełnia wymagania UNESCO? Zgodnie z obowiązującymi zasadami, miano Światowego Dziedzictwa może otrzymać miejsce, które cechuje się „wybitnymi uniwersalnymi wartościami”. Musi spełniać co najmniej jeden z poniższych warunków:
- stanowić wybitne dzieło twórczego geniuszu człowieka; lub
- II. ukazywać znaczącą wymianę wartości, zachodzącą w danym okresie czasu lub na danym obszarze kulturowym świata w dziedzinie rozwoju architektury lub techniki, sztuk monumentalnych, urbanistyki lub projektowania krajobrazu; lub
- III. nieść unikalne lub co najmniej wyjątkowe świadectwo tradycji kulturowej lub cywilizacji wciąż żywej bądź już nieistniejącej; lub
- IV. być wybitnym przykładem typu budowli, zespołu architektonicznego, zespołu obiektów techniki lub krajobrazu, który ilustruje znaczący(e) etap(y) w historii ludzkości; lub
- V. być wybitnym przykładem tradycyjnego osadnictwa, tradycyjnego sposobu użytkowania lądu lub morza, reprezentatywnego dla danej kultury (kultur); lub obrazującym interakcję człowieka ze środowiskiem
- VI. być powiązane w sposób bezpośredni lub materialny z wydarzeniami lub żywymi tradycjami, ideami, wierzeniami, dziełami artystycznymi lub literackimi o wyjątkowym uniwersalnym znaczeniu (Komitet jest zdania, że kryterium to powinno być stosowane na ogół łącznie z innymi kryteriami); noszenie unikatowego lub co najmniej wyjątkowego świadectwa cywilizacji, która zniknęła czy też bycie wyjątkowym przykładem budynku, architektury, technologii lub krajobrazu stanowiącym znaczący etap w historii człowieka, szczególnie jeżeli /dane dobro/ stało się podatne na zagrożenia wskutek nieodwracalnych zmian;
Turystyka w Czarnobylu
Oficjalnie w 2019 roku okolice elektrowni odwiedziło 124 000 turystów, na co wpływ miał serial HBO „Czarnobyl”. Ukraina ma nadzieję, że jeśli zona w Czarnobylu zostanie Światowym Dziedzictwem, nastąpi pobudzenie turystyki w regionie, a także będzie można ją uregulować i zająć się wyremontowaniem opuszczonej infrastruktury. Gdyby została wydana pozytywna decyzja, kluczowe stałoby się zagwarantowanie właściwej ochrony i zarządzania obiektem. Musiałyby zostać określone mechanizmy zapewniające należytą opiekę nad zabytkiem. Jak podkreśla UNESCO, każdy obiekt kulturalny powinien mieć plan zarządzania.
Poziom promieniowania wokół Czarnobyla jest na tyle duży, że ludzie będą mogli mieszkać tam bezpiecznie dopiero za 24 000 lat. Organizatorzy wycieczek zapewniają jednak, że krótki pobyt tam jest bezpieczny, a podczas wizyty turyści przyjmują mniejszą dawką promieniowania niż w czasie prześwietlenia klatki piersiowej – pisze Kopalnia Wiedzy.
Źródło: Unesco, Kopalnia Wiedzy, TVN24
Źródło zdjęcia:
- Elektrownia w Czarnobylu i zona na liście UNESCO?: Google Maps