Rekiny znikają. “Populacja spadła o 71%, gatunki rekinów krytycznie zagrożone wyginięciem”

Rekiny wyginą? Naukowcy opublikowali dane dotyczące populacji rekinów w morzach i oceanach i okazuje się, że w ciągu 50 ostatnich lat ich populacja zmniejszyła się o 71%. Badacze biją na alarm, że mamy mało czasu, by uratować te ryby. Podkreślają, że rekiny są obecnie w najtrudniejszym okresie w historii swojego gatunku.

Rekiny, chociaż budzą grozę, to są istotne dla ekosystemu. Tymczasem, jak wynika z najnowszych badań, populacja rekinów na świecie zmniejszyła się w latach 1970-2018 o 71%. Zdaniem badaczy, postępujące zmniejszanie liczebności może wkrótce dla tych ryb oznaczać ryzyko wyginięcia. Jak ostrzega International Union for Conservation of Nature (IUCN), obecnie aż 24 gatunki rekinów spośród 34 żyjących w oceanach uznano za  „krytycznie zagrożone wyginięciem”. W największym niebezpieczeństwie są żarłacz białopłetwy i rekin młot.

Rekiny zagrożone wyginięciem. Co najbardziej zagraża rekinom?

Profesor Nick Dulvy – autor badań i kierujący zespołem naukowców  – zwraca uwagę, że wymieranie rekinów jest najszybszym obecnie procesem zmniejszania się populacji konkretnych gatunków zwierząt. Jak pisze New Scientist, głównym zagrożeniem dla rekinów są nadmierne połowy i niekontrolowane zabijanie tych drapieżników przez ludzi, m.in. dla rozrywki. Szczególnie narażone są rekiny żyjące w strefach przybrzeżnych.

Badacze przypominają, że globalny połów rekinów wzrósł 18-nastokrotnie od 1970 roku. Są zabijane głównie dla mięsa, płetw i oleju z wątroby. Liczne akweny są też kompletnie zdegradowane. Najwięcej rekinów ginie podczas połowów na Oceanie Indyjskim, gdzie przepisy i limity połowów w zasadzie w ogóle nie istnieją i nie ma nad nimi żadnej kontroli. Według oficjalnych danych, ludzie zabijają ok. 75-100 milionów rekinów rocznie.

Media przypominają, że dochodzi do takich sytuacji jak we Meksyku, gdy w 2018 roku na poboczu autostrady łączącej miasta La Piedad i Guadalajara, znaleziono 300 martwych rekinów. Wszystkie były wypatroszone oraz pozbawione płetw.

Cenne są tylko ich płetwy, ważny składnik w azjatyckiej medycynie naturalnej i kuchni. Płetwy obcina się je jeszcze na pokładach statków, podczas gdy tusze wyrzuca się do morza – pisze Wyborcza.

Jak uratować rekiny?

Nathan Pacoureau z kanadyjskiego Simon Fraser University apeluje, by ustawodawcy wzięli problem pod uwagę i zajęli się przepisami, które pozwolą ocalić rekiny. Jego zdaniem, konieczne są limity połowów oraz prawna ochrona niektórych gatunków. Trzeba też zakazać używania określonego sprzętu podczas połowów, który najczęściej rani rekiny. Niezbędne jest również spowolnienie zmian klimatycznych spowodowanych przez człowieka, mających wpływ na faunę morską.

Kluczowa dla ratowania rekinów może okazać się też edukacja. National Geographic pisze o zmianie podejścia miejscowej ludności, która często żyje z połowów rekinów. Nie chodzi jednak o piętnowaniu rybaków i oskarżanie ich, ale uświadamianie jakie znacznie rekiny mają dla równowagi w oceanie. Jarlee Jackson z Nova Southeastern University powiedział, że ludziom trzeba wyjaśnić, iż ”lepiej sprzedać turystom żywego rekina wiele razy niż martwego, ale jeden raz”.

Świat bez rekinów – jakie skutki i konsekwencje?

Ewentualne wyginięcie rekinów może mieć dramatyczne konsekwencje. Brak niektórych gatunków spowoduje ogromną dziurę w łańcuchu pokarmowym, co będzie miało negatywny wpływ na  faunę morską. Może dojść do załamania ekosystemu wodnego.

Przez ostatnie 5 lat naukowcy szukali rekinów na 371 rafach w wodach terytorialnych 58 państw od środkowego Pacyfiku po wybrzeża Bahamów. Doszli do wniosku, że zwierzęta te są bardziej zagrożone wyginięciem, niż sądzono. Aż w 20 proc. miejsc rekinów rafowych już nie było, a w wielu były w tak małej liczbie, że przestały odgrywać swoją rolę w ekosystemie raf – pisze National Geographic.

Nadzieja dla rekinów

Badacze są zdania, że dla rekinów jest jeszcze nadzieja. Prowadzone są liczne projekty takie jak np. The Ocean Foundation, które mają zatrzymać wymieranie rekinów. Dane wskazują, że niektóre populacje tych ryb udaje się powoli przywracać, jednak do pełnego sukcesu potrzebne jest odgórne wsparcie i zmiana społecznego podejścia do rekinów.