Kosmos

Czarna dziura Sagittarius A* wiruje tak szybko, że zakrzywia czasoprzestrzeń

Niezwykła czarna dziura w centrum Drogi Mlecznej i nowe wyniki badań. Wiruje z taką prędkością, że zakrzywia czasoprzestrzeń w owalny kształt. Zespół naukowców opracował nową metodę wykorzystującą dane rentgenowskie i radiowe do określenia prędkości obrotowej supermasywnej czarnej dziury Sagittarius A*.

Czarna dziura Sagittarius A* i nowe informacje uzyskane dzięki empirycznej metodzie znanej jako „metoda wypływu”. Za sprawą grupy astronomów z Penn State University udało się wreszcie uzyskać miarę prędkości kątowej wspomnianej czarnej dziury, która obraca się wokół własnej osi. Wykorzystano dane zebrane przez należący do NASA teleskop Chandra (Chandra X-ray Observatory), który rejestruje promieniowanie rentgenowskie. Jak zwraca uwagę National Geographic, źródłem promieniowania nie była jednak sama czarna dziura, ale materia wokół niej. Przeprowadzając najnowsze badania bazowano na analizie przepływu materii w kierunku i od czarnej dziury.  

Czarna dziura Sagittarius A* i niezwykła prędkość wirowania. Zakrzywienie czasoprzestrzeni

Ruth Daly, przewodząca zespołowi naukowców, wyjaśniła, że czarna dziura wiruje z ok. 60% prędkości światła (limit wyznaczony przez materiał, który nie jest w stanie podróżować szybciej niż prędkość światła). Tym samym zakrzywia czasoprzestrzeń w owalny kształt przypominający piłkę do futbolu amerykańskiego, tworząc tak zwaną ergosferę. Co więcej, regularnie co 76 minut emituje wiązkę promieniowania gamma.

Czarna dziura Sagittarius A*, zdjęcie NASA

Zdaniem badaczy może mieć to bardzo poważne implikacje w przyszłości. Im szybciej bowiem wiruje czarna dziura, tym silniejsze są strumienie promieniowania, które emituje, gdy cząstki w gorącym dysku materii wirującej wokół są wychwytywane i wyrzucane

– pisze Komputer Świat.

Okazuje się, że czarna dziura wirująca z taką prędkością ma wpływ na całą galaktykę. Megan Donahue z Michigan State University wyjaśniła, że „dżety zasilane i kolimowane przez wirującą centralną czarną dziurę galaktyki mogą głęboko wpłynąć na zaopatrzenie w gaz całej galaktyki, co wpływa na to, jak szybko i czy mogą powstawać gwiazdy”.

Od chwili potwierdzenia istnienia tej czarnej dziury pojawiają się krzykliwe nagłówki, w których nazywa się ją nawet „galaktycznym uśpionym drapieżcą” pożerającym niewyobrażalne ilości materii. Anan Lu z McGill University stwierdził, że chociaż Sagittarius A* “obecnie jest cicha, ale w przyszłości da niesamowicie potężnego kopa otaczającej ją materii. Może to nastąpić za tysiąc lub milion lat, a może nawet za naszego życia”. Astrofizycy uspokajają jednak, że przyciąganie grawitacyjne Sgr A* nie oddziałuje na naszą planetę.

Prędkość, z jaką obraca się czarna dziura, określa się wartościami między 0 a 1. 1 to maksymalna możliwa prędkość rotacji czarnej dziury o danej średnicy i masie. Jak się okazało, Sagittarius A* wiruje z szybkością wynoszącą między 0,84 a 0,96 – czyli bardzo blisko swojego maksimum

wyjaśnia National Geographic
Czarna dziura Sagittarius A*, Credit: NASA/CXC/M. Weiss

Informacje o czarnej dziurze Sagittarius A*

Czarna dziura Sagittarius A* znajduje się około 26 tys. lat świetlnych od Ziemi i jest najbliższą naszej planecie supermasywną czarną dziurą. Jej istnienie zostało udowodnione przez astronomów Reinharda Genzela i Andreę Ghez, za co przyznano im Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki w 2020 roku. 12 maja 2022 roku Europejskie Obserwatorium Południowe i uczestnicy projektu Teleskop Horyzontu Zdarzeń (Event Horizon Telescope, w skrócie EHT) oficjalnie poinformowali o odkryciu supermasywnej czarnej dziury.

INFORMACJE O CZARNYCH DZIURACH:

Sagittarius A* to część większej struktury astronomicznej o nazwie Sagittarius A. Zdaniem naukowców, w ciągu ostatnich 5–10 miliardów lat ta supermasywna czarna dziura wchłaniała znajdujące się w pobliżu gwiazdy, zwiększając swoją masę dwu- lub nawet czterokrotnie. Astrofizycy, w tym Maciej Wielgus z Max Planck Institute for Radioastronomy w Bonn, uważają, że aktualnie „Sagittarius A* to najbardziej interesująca czarna dziura we wszechświecie”.

Sagittarius A* ma masę około czterech milionów Słońc. Jej promień wynosi ok. pół minuty świetlnej (0,06 j.a.). Średnica Sagittariusa A* ma od 20 do 40 milionów kilometrów.

Źródło: NASA, Tech.wp.pl, National Geographic, Komputer Świat, chandra.harvard.edu, TVN24, urania.edu.pl foto: Pixabay/95C

Źródło zdjęcia:

Wojciech Kozicki

Recent Posts

Reaktor jądrowy na Księżycu. Współpraca NASA i Lockheed Martin

NASA zbuduje reaktor jądrowy na Księżycu.

3 miesiące ago

Nowa mega zapora w Chinach. Większa niż Tama Trzech Przełomów

Tama Trzech Przełomów zostanie przyćmiona. Chiny budują

3 miesiące ago

Pączki i tłusty czwartek. Ciekawostki o pączkach

Ciekawostki o pączkach i Tłustym Czwartku

3 miesiące ago

Szpital Bielański i pionierska transfuzja dopłodowa. “Pierwszy taki zabieg na świecie”

Szpital Bielański i pionierskie zabiegi ratujące życie nienarodzonych dzieci

3 miesiące ago

Lekarstwo na raka. Trwają testy nowej terapii mRNA

Kolejni badacze ogłaszają testy leku na raka.

3 miesiące ago

Kiedy bazy na Księżycu? Kosmiczne plany NASA i Chin

Chiny i USA rywalizują o Księżyc. Kto pierwszy zbuduje stację lunarną?

3 miesiące ago